Наурыз – қазақ халқы мен бүкіл түркі әлемі атап өтетін көктем мерекесі. Бұл күні күн мен түн теңесіп, табиғат қайта түлейді. «Наурыз» сөзі көне түркі тілінен аударғанда «жаңа жыл» деген мағынаны білдіреді. Наурыз мейрамының тарихы мыңдаған жылдарға созылады. Кеңес үкіметі 1926 жылы бұл мерекені тойлауға тыйым салды, алайда 1988 жылы көрнекті қоғам қайраткері Өзбекәлі Жәнібековтің бастамасымен Наурыз ресми түрде қайта тойлана бастады.Қазіргі кезде Наурыз мейрамы өте кең көлемде тойланады.
Наурыз мейрамын ұлықтайтын дәстүрлер:
- Наурыз мейрамында көптеген ұлттық дәстүрлер мен ғұрыптар орындалады:
- Көрісу күні (14 наурыз) – адамдар бір-бірімен көрісіп, амандасып, құшақтасады.
- Бата беру – үлкендер жастарға ақ жол тілеп, батасын береді.
- Наурыз көже дайындау – жеті түрлі тағам қосылып әзірленетін дәстүрлі мерекелік ас.
- Ұлттық ойындар – бәйге, қыз қуу, көкпар, арқан тартыс сияқты спорттық жарыстар ұйымдастырылады.
- Киіз үйлер тігу – қалалар мен ауылдарда қазақтың дәстүрлі киіз үйлері орнатылып, халыққа ұлттық тағамдар ұсынылады.
Жоғарыда айтылған дәстүрлерден бөлек 1 наурызАлғыс айту күні мен 8 наурыз Халықаралық әйелдер күні тойланады.
2025 жылғы Наурыз мейрамы мұсылман қауымы үшін қасиетті Рамазан айымен тұспа-тұс келді. Қасиетті Рамазан айы наурыздың 1-іне Алғыс айту күнімен тұспа-тұс келіп, адамдаркөктемді қасиетті аймен қарсы алды.
Наурыз мерекесінің он күндік шараларыӘл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіде,жоспарланып, тойланудаhttps://univer.kaznu.kz/news/advicer/1/. Әсіресе биылғы Наурыз қасиетті Рамазан айымен тұспа тұс келуі, мейрамның ауқымдылығын кеңейтті.
1 наурыз күні Ұлттық университетіміздің «Farabi HUB» орталығында Алғыс айту күні мен Қазақстан Халқы ассамблеясының 30 жылдығына арналған іс-шара мен атап өтілді. ҚазҰУ-да өткен шараға мемлекеттік және қоғам қайраткерлері, Алматы қаласы әкімдігінің өкілдері, этномәдени бірлестіктер, университеттің профессорлық-оқытушылық құрамы және студенттер қатысты.Алғыс айту күні – қазақстандық патриотизмнің, бірлік пен достықтың символы.
Наурыз айында атап өтілетін маңызды мерекелердің бірі – 8 наурыз Халықаралық әйелдер күні. Бұл мейрам 1857 жылдың 8 наурызынан бері, яғни 168 жылдан бері тойланып келеді. Осы орайда мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев мерекеге арналған салтанатты жиында: «Әйел – шаңырақтың шырағы, ұлттың ұйытқысы. Әйелдер қауымы санасы сергек, ойы азат ұрпақ өсіріп, Отанымыздың өркендеуіне айрықша үлес қосып отыр. Аналары алаңсыз қоғамда балалар да бақытты өмір сүреді», – деп атап өтті.
Наурыз айында өтетін дәстүрлердің бірі – 14 наурыз Көрісу күні (Амал мерекесі). Қазақ ұлттық университетінің 16 факультетінде бұл мереке кең көлемде тойланды. Студенттер мен мұғалімдер ұлттық киім киіп, бір-біріне жақсы тілектерін арнады. Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев бұл күннің маңызы туралы: «Амал келгенде амандық сұрасып, қауышу – көне заманнан жалғасқан ерекше дәстүріміз. Қыстан шығып, шуақты көктемге аман жеткен ағайын осы күні бір-бірімен көріседі. Жастар үлкендерге сәлем беріп, қариялардың батасын алады. Халқымыз ежелден осындай ғұрыптар арқылы бауырмалдық пен жанашырлықты, татулық пен мейірімділікті дәріптеп, ұрпақтың бойына асыл қасиеттерді сіңірген», – деп атап өтті. Бүгінде Амал мерекесі халқымыздың ынтымағын арттырып, ағайын-туыстың бірлігін нығайтатын мейрамға айналды. Мәселен, осы күні Тарих факультетінің студенттер үйінде, дүние жүзі тарихы, тарихнама және деректану кафедрасы ұжымы студенттер мен жас ғалымдарды Рамазан айымен құттықтап, ауызашар өткізді. Ауызашарды оқытушы профессор құрамы ұйымдастырып, басшылқтың қатысуымен өткізді. Бұл іс-шара тарих факультетінің Instagram парақшасындажарияланды.
Бүгінде Наурыз – тек көктемнің келуін атап өтетін мереке ғана емес, ол қазақстандықтардың бірлігі мен ұлттық дәстүрлерін дәріптейтін үлкен мәдени құбылыс. Бұл күндері ел ішінде киіз үйлер тігіліп, ұлттық ойындар ойналады және түрлі мәдени шаралар ұйымдастырылатын, дәстүрді жаңғыртатын, көненің көзін ашатын, үлкен мәдени шара болып табылады!
Əл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университетінің т.ғ.к., қауымдастырылған профессор Мухажанова Т.Н.
және Тарих факультетінің 4 курс студенті Кабылбекова А.А.
Фарабиден Абайға дейін
ҚАЗАҚ ТАРИХЫНЫҢ ТҰҢҒЫШ ДОКТОРЫ Е. БЕКМАХАНОВҚА – 110 ЖЫЛ
